Alleen een focus op kennis, vaardigheden en een goede match met de bedrijfswaarden en -cultuur zullen niet meer voldoende zijn in de sterk veranderende wereld van vandaag en morgen. Goedele Dirkx van het Expertisecentrum voor Groeimindset onderstreept het steeds groeiende belang van mindset: “Het is allesbepalend voor concreet gedrag op de werkplek. En dus voor de manier waarop men omgaat met verandering. Meer nog: groeimindset kan je inzetten als een groeiversneller binnen je bedrijf. ”

Mindset is maakbaar

Het goede nieuws? Mindset is maakbaar. Als neuropsychologe is Goedele al jaren vertrouwd met de plasticiteit van ons brein: “Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat onze manier van denken invloed heeft op de structuur van onze hersenen. Ze zijn in staat tot reorganisatie en zelfvernieuwing. Met andere woorden: er kunnen nieuwe verbindingen ontstaan en nieuwe cellen aangemaakt worden. Op die manier beïnvloeden ze gedrag en vaardigheden, en heb je meteen de sleutel tot succes in handen. Vastgeroest bestaat dus niet, mindset is de smeerolie van het brein. We zeggen weleens: ingrijpen in je brein is ingrijpen in je zijn.”

Door te prikkelen, inspireren, uit te dagen en te gidsen kun je de statische mindset doorbreken en mensen aanzetten tot anders denken en doen. En dat kan in de meest uiteenlopende situaties, bijvoorbeeld hoe manage je een huidige werkcontext, wetende dat je er weinig aan kunt veranderen? Hoe laat je je medewerkers nu en in de toekomst beter copen (omgaan) met complexiteit op de werkvloer? … Het is belangrijk om in alle lagen van je bedrijf daarop in te zetten – individueel en op team- en organisatieniveau – en regelmatig te herhalen. Zo doorbreek je patronen en maak je een duurzame vertaalslag van de theorie naar de praktijk.”

Van communicatie tot coping

“Inzetten op groeimindset betekent een rechtstreekse impact op heel wat belangrijke factoren”, aldus Goedele. “Je bevordert onder meer de communicatie (leren omgaan met kritiek, meer open communicatie, meer procesgerichte feedback leren geven en ontvangen), het leerproces (meer plezier beleven aan ontwikkeling en groei, meer focus op het proces, sneller kunnen leren) en copingstrategieën (beter omgaan met onverwachte situaties, uit de comfortzone leren stappen, veerkrachtiger zijn).

Zo maak je je medewerkers wendbaarder en gaan ze als het ware verandering of andere uitdagende situaties omarmen en het bekijken vanuit een andere bril, die van ‘wat heb ik hieruit te leren?’. Men benoemt dit vaak als het ‘Geheim van Beyoncé’ of de Deliberate Practice. Beyoncé staat bekend als een perfectioniste, maar daar zodra ze het podium verlaat, stapt ze in de leerzone en analyseert ze met haar team wat volgende keer beter kan. Het is gezond om leer- en presteerzones af te wisselen.

Organisatievraagstukken oplossen

Daarnaast ga je als team meer dezelfde taal spreken, meer openstaan voor elkaar, meer collectieve draagkracht realiseren en vooral: je creëert een olievlekeffect binnen je bedrijf. Want groeimindset is besmettelijk én kan verschillende organisatievraagstukken oplossen. Het is bovendien een hefboom voor meer ownership binnen je bedrijf, maar tegelijk een evenwichtsoefening, want er moet een balans zijn tussen gedeelde verantwoordelijkheid en zelf zaken opnemen en kenbaar maken.

Daarom is het belangrijk om als organisatie het ABC van motivatie (autonomie, betrokkenheid en competentie) altijd voor ogen te houden. De zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan leert ons heel wat op vlak van onze menselijke, psychologische behoeften. De hoogst kwalitatieve vorm van motivatie op het werk wordt bepaald door de mate waarin ons ‘ABC’ vervuld is. Wanneer leidinggevenden, maar ook hr-medewerkers en/of collega’s zicht krijgen op die psychologische behoeften, kan de motivatie aanzienlijk verhogen en versterken. Op die manier hoeft het gras niet groener te lijken aan de overkant, maar kan je zélf je gras weer groener doen kleuren.”

Uit de presteerzone stappen

“Toekomstgericht is het belangrijk om te beseffen dat groeimindset een ongoing proces is, een doorlopend continuüm”, stelt Goedele. “Enerzijds omdat velen onder ons grootgebracht zijn in een presteerzone (of fixed mindset) met een strenge innerlijke criticus en een potentiële angst voor fouten. Anderzijds omdat contexten nu eenmaal zullen blijven veranderen. Het zal steeds belangrijker worden om te bewegen richting die groeimindset waarin we steeds vaker zeggen ‘ik kan het nog niet’ in plaats van ‘ik kan het niet’, en mensen zelf inzicht krijgen in wat ze nodig hebben om het wel te kunnen. Dat vraagt tijd en herhaling van verschillende methodieken en coaching.

Eigenlijk moeten we weer terug naar de beginner’s mind waarmee we allemaal geboren worden: met een open blik, nieuwsgierig, leergierig en aanvaarden dat dat een proces is van vallen en opstaan.”