Ontslag doet wat met een mens

De ervaringen van Hild

Hild De Wijn belandde in een outplacement-traject na het faillissement van haar werkgever. Linda Dries is outplacementcoach voor Hura. Dit is het verhaal van hun traject samen.

Het ene outplacement is het andere niet

Hild: “Ik had al van outplacement gehoord, maar niet bepaald in positieve zin. Veel hangt natuurlijk af van de situatie waarin iemand met outplacement te maken krijgt. Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat er mensen zijn die vooral gerust gelaten willen worden als ze tegen het einde van hun loopbaan zitten. Ik was zestig toen ik ontslagen werd en ik wist meteen dat ik terug aan de slag wilde.”

Linda: “Het maakt inderdaad een groot verschil hoe mensen bij outplacement terechtkomen. In het geval van Hild was dat dus n.a.v. een faillissement. De ontslagen hadden er bij de groep ingehakt, dat zag ik meteen.

Een ontslag raakt een mens trouwens altijd: je geraakt je zelfvertrouwen kwijt, je voelt je overbodig, je weet niet wat er nog mogelijk is, sommigen krijgen fysieke klachten ... Dat moet tijd krijgen. De eerste stap van het outplacementtraject is dan ook: mensen de tijd geven om te verwerken wat hen is overkomen.”

Een programma op het ritme van de deelnemer

Hild: “Wij zijn met vijf collega’s bij Linda terechtgekomen. Wat mij vooral is bijgebleven van de eerste kennismaking is hoe gemoedelijk het was. Linda gaf ons vooral ruimte, terwijl ik had gedacht dat het zou gaan over zo snel mogelijk ander werk vinden en daar waren we nog niet aan toe. Ik herinner me de woorden van Linda toen: “Je gaat merken wanneer je er klaar voor bent.” En zo is het ook gegaan.”

Linda: “Een outplacementtraject is meestal deels individueel en deels in groep. Na een infosessie in groep over wat outplacement inhoudt, start het traject met een individueel intakegesprek.

Daarna volgen de groepssessies. Deelnemers vinden er (h)erkenning omdat hen hetzelfde is overkomen. Geleidelijk evolueert het dan naar gerichte individuele aandacht, elk volgens het eigen ritme, elk in het eigen spoor. De een wil snel een job uit financiële overwegingen, iemand anders wil misschien eerst her- of bijscholen, starten als zelfstandige kan een optie zijn ... zoveel mensen, zoveel verhalen. Opbouwend komen volgende thema’s aan bod: ontslagverwerking, zelfanalyse (wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik), jobdoelwit bepalen, managen van het VDAB-dossier, opmaken van sollicitatiedocumenten, sollicitatietraining enz.

Er is dus een programma, maar altijd komt (de vraag of situatie van) de deelnemer(s) op de eerste plaats. In de groep van Hild bijvoorbeeld hebben we op een bepaald moment een stap teruggezet naar een extra groepssessie ontslagverwerking, omdat daar nood aan was. Sommigen gingen nadien verder in hun proces, anderen konden waar nodig extra individuele begeleiding krijgen.”

Wie ben ik, wat kan en ken ik, wat wil ik?

Hild: “Die zelfanalyse is een fantastische ervaring geweest. Je wordt gestimuleerd om stil te staan bij wat je kent en kan, wie je bent en wat je van een job verwacht. Ik was nochtans allesbehalve een groentje, maar het is pas dan dat ik bewust bij al die vragen heb stilgestaan. Het heeft me zeker geholpen om mijn zelfvertrouwen terug op te bouwen. Eigenlijk zou iedereen dat eens moeten doen. Als ik er nu op terugkijk, denk ik: een mensen blijft soms te lang in een job hangen.”

Linda: “In een outplacementtraject werken we weliswaar naar een nieuwe job, maar we slaan geen stappen over. Het is heel belangrijk dat deelnemers eerst voor zichzelf durven uitmaken wat voor hen een goede en duurzame job kan zijn. Voor Hild was dat: zeker tot aan haar pensioen terug aan het werk, maar ook de kleinkinderen kunnen blijven opvangen. Én ze wilde niet terug in de verkoop. De eerste sollicitatie die ze deed, was ... bij een kledingketen. Ik heb zelden een zo grondig voorbereide sollicitatie gezien, dat was er een uit het boekje. Hild was danig goed voorbereid dat ze in het sollicitatiegesprek helemaal naturel zichzelf is kunnen zijn.”

Een blauwdruk van de juiste job

Hild: “Resultaat: ik werd niet voor een tweede gesprek uitgenodigd. (lacht) Maar dat was geen teleurstelling. Al na het sollicitatiegesprek had ik immers voor mezelf uitgemaakt dat het niet de juiste job was voor mij. Wat niet wil zeggen dat het moeite voor niets was geweest, want ook uit die stap heb ik geleerd.

De blauwdruk van “mijn” job werd almaar duidelijker. Toen ik kort na die eerste sollicitatie de vacature zag voor de job die ik nu doe – in een tuincenter, een familiebedrijf – wist ik het: dit kan het zijn. Ik stuurde mijn sollicitatiebrief en ... geen antwoord. Linda raadde me aan: bel hen op! Maar ze waren me toch voor: of ik dezelfde dag kon langsgaan. Ik zou deze keer veel minder grondig voorbereid zijn, maar ik had ondertussen wel een goed basisinzicht verworven. Ik ging dus.

Toen ik op weg naar het gesprek door het tuincenter liep, voelde ik de klik. Ik had er vertrouwen in dat als ik ergens ervaring miste, ik dat kon goedmaken door mijn zin om bij te leren. Bleef wel die éne grote zorg: de sluitingsdag op woensdag kwam me heel goed uit, maar ik wilde ook de dinsdag vrij hebben voor de kleinkinderen. “We gaan dat regelen”, was verrassend het antwoord en ik wist: dit is mijn nieuwe job!

We zijn nu goed een jaar verder. Ik doe mijn job heel graag, ik krijg heel veel respect en ik kan in volle vertrouwen autonoom werken. Dat geeft me zoveel energie dat ik er weer honderd procent voor ga.”

Uit elke situatie nieuwe kansen halen

Linda: “Het verhaal van Hild is een succesverhaal en dat ligt zeker ook aan het feit dat Hild heel open en authentiek is. Zo gaat het niet altijd, soms vraagt het proces meer tijd en aandacht en ook dat is oké. In elk geval blijven wij de mensen de volledige vooropgestelde duur van het traject opvolgen, ook nadat ze in een nieuwe job zijn gestapt.

Een nieuwe job brengt immers sowieso verandering en dan kan het gebeuren dat mensen vragen of twijfels hebben. Ook daarmee helpen we hen. Wat we zeker willen vermijden is dat mensen er achteraf aan twijfelen of ze iets nieuws wel alle kansen hebben gegeven. Want ook dat is een essentieel doel van outplacement: uit elke situatie de nieuwe kansen halen.”